Systeemdenken

Onderliggend aan het gedachtengoed van de FSSD is systeemdenken.

Systeemdenken is een benadering waarbij je probeert om een overzicht van het geheel te behouden, in plaats van je te concentreren op afzonderlijke onderdelen zonder stil te staan bij welke rol deze delen in het groter geheel spelen.

We zijn getraind om vanuit onze eigen beperkte perspectief - bouw, energie, onderwijs, beleidsvoering - naar duurzaamheids uitdagingen te kijken, zonder het grotere systeem te zien (zie plaatje hieronder). Daarbij lopen we het risico dat bedachte oplossingen onbedoelde negatieve consequenties hebben. Bekijk dit filmpje over 'operatie katten droppen op Borneo' als voorbeeld van hoe het mis kan gaan wanneer we systeemdenken niet toepassen.

Vijf tips voor systeemdenken:

  1. Benoem wat je doel is
  2. Beschrijf de zich herhalende patronen
  3. Bekijk de vraag vanuit verschillende ooghoeken
  4. Neem een stap naar achter en probeer verbanden te begrijpen
  5. Observeer, observeer, observeer

Het grotere systeem waar wij mensen onderdeel van zijn is de Aarde. Als we uitzoomen, vinden in dat systeem de processen plaats die je op het plaatje hieronder kan zien. De Duurzaamheid Principes zijn afgeleid van deze natuurlijke cycli, daarover meer op de volgende pagina.


Meer leren over systeemdenken?
Onder andere Peter Senge heeft veel geschreven over systeem denken, zie bijvoorbeeld dit artikel over systeem leiders.
Of bekijk dit filmpje over complex adaptieve systemen.