B-stap: aanpak en werkvormen

Er zijn verschillende analyses die bijdragen aan het creëren van een goed beeld van de huidige realiteit van een organisatie. Hieronder de belangrijkste.

Duurzaamheids Principes Analyse

Deze analyse maakt het mogelijk om:
1. de school te beoordelen en te bekijken hoe deze op dit moment bijdraagt aan onduurzaamheid (aan de hand van de duurzaamheidsprincipes)
2. De resultaten te vertalen in centrale uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, welke als basis kunnen dienen voor het formuleren van strategische doelen.

hoofdvragen voor de duurzaamheids principes analyse
Duurzaamheid Principe 1:
Op welke manier draagt de school bij aan de systematische toename in de natuur van uit de aardbodem onttrokken stoffen?
Is de school bijv afhankelijk van of produceert zij producten die zware metalen of mineralen (bijv lood in elektronica, cadmium in batterijen of verf, etc) bevatten? Als dit het geval is, welke zijn dit? Wat gebeurt er uiteindelijk met de metalen en mineralen uit deze producten? of Is de school afhankelijk van fossiele brandstoffen voor de opwekking van energie voor haar activiteiten? (bijv energie uit kolencentrales, energie uit gas, verwarming middels gas, etc). Zoja, voor welke activiteiten?)

Duurzaamheid Principe 2:
Op welke manier draagt de school bij aan de systematische toename in de natuur van door de maatschappij geproduceerde stoffen?
Gebruikt of produceert de school bijvoorbeeld synthetische producten die chemicaliën bevatten die niet door de natuur kunnen worden afgebroken? (bijv PVC in leidingen, vluchtige organische stoffen in schoonmaakproducten, verf en lijm, broomhoudende brandvertragers in elektronica en meubilair etc).

Duurzaamheid Principe 3: Op welke manier draagt de school bij aan de systematische afbraak de natuur en de afname van biodiversiteit?
Gebruikt de school bijvoorbeeld voedsel of vezels afkomstig van niet-duurzaam geoogste hernieuwbare hulpbronnen (bijv hout uit niet-gecertificeerde bossen, voedsel verkregen via landbouwmethoden die het verlies van biodiversiteit en vruchtbare landbouwgrond tot gevolg hebben)? Of is de school afhankelijk van het gebruik van water en is de afname van water hierbij groter dan de natuurlijke cyclus terugbrengt in het gebied waar het water wordt onttrokken?

Duurzaamheid Principe 4: Hoe draagt de school bij aan structurele obstakels tot gezondheid, invloed, competentie, onpartijdigheid en betekenisgeving?
Denk hierbij aan structurele obstakels tot gezondheid, invloed, competentie, onpartijdigheid en betekenisgeving. Kijk hierbij naar de sociale omstandigheden in de gehele waardeketen. Lees hier meer recent wetenschappelijk onderzoek naar sociale duurzaamheid.

Flow Analyse

Deze analyse schetst de stromen die de school in- en uitgaan, met een focus op de diensten die de school levert aan de samenleving, de sociale en ecologische hulpbronnen waarop het vertrouwt (afhankelijk van is), de bijproducten die het creëert bij het leveren van zijn diensten, en het algemene besluitvormings- en planningskader. Hieronder volgt een beknopt overzicht van de vragen om een FLOW-analyse uit te voeren.

1) Wat levert de school op voor de samenleving?

Welk(e) product(en) levert de school?
Welke dienst(en) levert de school?
Welke menselijke behoeften vervult de school in de samenleving?

2) Waar zijn jullie als school van afhankelijk?
Van welke energiebronnen zijn we als school afhankelijk?
Van welke infrastructuur zijn wij als school afhankelijk?

3) Welke soorten afval en bijproducten creëeren wij als school?

4) Wat zijn de organisatie- en besluitvormingsstructuren van onze school?

Hoe zit ons systeem in elkaar?
Wat zijn de verschillende onderling verbonden systemen waarin wij als onderwijsinstelling zijn genesteld, waar we door worden beïnvloed en waar wij invloed op hebben?
Wat betekent succes voor ons als school?
Hoe plannen en prioriteren wij als school?
Wat doet onze school?
Welke tools gebruikt onze school?

Dit kun je weergeven in de vorm van een huis, met input, output en waste, zie het plaatje hieronder:
(met dank aan Re-volt)

Plattegrond van de school met functionaliteit van de verschillende ruimtes

Breng in kaart: welke ruimtes zijn er, hoe groot zijn ze, waar worden de verschillende ruimtes voor gebruikt? Door wie worden de ruimtes gebruikt?

Stakeholder Analyse

De stakeholder analyse wordt gebruikt om duidelijkheid en bewustwording van een breder systeemperspectief te brengen. Het in kaart brengen van alle mogelijke belanghebbenden en het uitvoeren van een onderzoek naar relaties om zwakke en sterke relaties te identificeren, helpt om te begrijpen hoe ze momenteel de school beïnvloeden en om hefboompunten te vinden die jullie als school kunnen helpen onderweg naar jullie visie.
Ga met elkaar in gesprek over onderstaande vragen:

  • Wie zijn onze stakeholders?
    Maak een lijst van alle stakeholders die beïnvloed worden door, of invloed hebben op duurzaamheid op school.
  • Welke relaties zijn sterk en welke niet?
  • Hoe toegewijd is onze school om deze relaties op te bouwen en te versterken?
  • Zijn er voor de hand liggende stakeholders met wie onze school een relatie zou moeten hebben, maar momenteel niet heeft?
  • Welke stakeholder relaties zouden een hefboom kunnen zijn voor onze school om onze nieuwe visie te realiseren? Wie kan ons helpen bij het bereiken van onze visie?
  • Zijn de relaties die we in kaart hebben gebracht eenzijdig of tweerichtingsverkeer?

Governance Overview

Maak de governance/besluit structuur op jullie school inzichtelijk: wie beslist waarover, welke verschillende afdelingen zijn er, welke besluitvormingsprocessen/protocollen zijn er?

SWOT Analyse

Een SWOT-analyse geeft inzicht in de sterke en zwakke punten binnen de school en van de kansen en bedreigingen die spelen in de bredere samenleving. De letters SWOT staan voor 'Strengths' (sterktes), 'Weaknesses' (zwaktes), 'Opportunities' (kansen) en 'Threats' (bedreigingen).

(bron plaatje)

PESTLE Analyse


(bron plaatje)