Risicobewustzijn

Risicobewustzijn is het vertrekpunt voor de veiligheid waarbij het gaat het om de juiste balans tussen een juist besef over de taak en beschikbare middelen, de preparatie, communicatie, organisa­tie en procedures.

Als het gaat om de eigen veiligheid, is het vitaal dat de brandweer collega's bij het optreden steeds een (risico)afweging maken tussen verschillende manieren van optreden, of bepaalde acties nalaten in afwachting van versterking. Indien dat laatste aan de orde is, wordt van de collega's verwacht dat zij de zuigkracht van het incident ­en de eventuele druk uit de omgeving ­weerstaan totdat voldoende slagkracht (aanvullende eenheden) ter plaatse is. Dit vraagstuk doet zich bij elk voertuig en bij elke bezetting voor als het gaat om de zwaardere scenario's. In elk geval moet worden voorkomen dat collega's met een TS4 uitgeno­digd worden om met z'n vieren tactieken toe te passen die zes personen of (veel) meer veronderstellen. De nadruk in de voorbereiding en training ligt derhalve op het sturen op de herkenning van de afwijkingen op de standaard en daarbij horende onmogelijkheden, en wat er dan nog wel kan. Over het algemeen kan met de TS­4 één taak tegelijk worden uitgevoerd ("één team ­ één taak") en daar moet men zich dan ook toe beperken. Dat kan ook want uitruk op maat is gericht op de kleinere klussen en niet op het zelfstandig afwikkelen van risicovolle branden of grote incidenten waarvoor ook meer slagkracht dan ééen volledig bemenste tankautospuit (TS6) benodigd is.

De discussies over de eigen veiligheid gaan verder dan dit. Er wordt gesproken over binnen of buiten de comfortzone, over een veiligheidsparadox, over objectieve en subjectieve veiligheidsbeleving. Allemaal aspecten die leiden tot de noodzaak voor het opstellen van een RI&E / TRA (Risico Inventarisatie & Evaluatie) alsmede het voorzien in aanvullende maatregelen in de vorm van opleiding, training, competenties, werkinstructies en materieel.

In de enquête die ontwikkeld is voor het evalueren van alle TS4 inzetten en het daarmee eenduidig kunnen vastleggen van de voor een evaluatie benodigde data, worden onder andere een heel aantal vragen gesteld om de veiligheidsbeleving van de deelnemers in relatie tot het type incident en de aangetroffen situatie in kaart te brengen.