De Circulaire Fiets:

De fiets is van oudsher eigenlijk al voorbeeld van een heel circulair product. De fietsenmaker is daar een belangrijk onderdeel in. Binnen de circulaire economie hebben we de R-ladder. Manieren om een product circulair te maken.

Als we naar deze ladder kijken met de fiets (en de fietsenmaker) in ons achterhoofd zien we dat het product al heel circulair is, of kan zijn. Ik noem een aantal voorbeelden:

1. Reduce: We zijn gewend de fiets goed te laten onderhouden bij een fietsenmaker zodat de fiets zo lang mogelijk mee gaat.
2. (re)Design: De fiets ontwerpen zodat je deze makkelijk kan repareren (is vaak al zo)
3. Repair: onderdelen worden gerepareerd repareren wanneer die kapot zijn
4. Refurbish: Onderdelen van kapotte fietsen worden verwijdert om als (reserve) onderdelen voor andere fietsen te dienen.
5. Recycle: Is een frame kapot dan kunnen we het staal heel goed recyclen

Toch zien we ook in deze branche wat verschuivingen waardoor het product juist steeds iets minder circulair en duurzaam wordt. Arbeidsloon is in Nederland relatief hoog waardoor productie naar het buitenland verplaatst. Waar Nederland groot is geworden met fietsen worden nu bijna al onze fietsen geproduceerd in Azië omdat arbeid daar goedkoper is. Daarbij zorgt de hoge arbeidsloon en de wegwerpmaatschappij ervoor dat reparatie, onderhoud en hergebruik steeds minder worden toegepast. Het is voor de consument soms duurder om de fiets goed te laten repareren dan een tweedehands te kopen. We zien daarin dat mensen minder goed omgaan met het product. Er wordt minder waarde gehecht aan de fiets. We zien veel barrels en dus ook wrakken in de stad. Waren deze fietsen goed onderhouden dan hadden ze waarschijnlijk veel langer meegekund.

Praktijk voorbeelden:

Swapfiets
Swapfiets zorgt met hun fiets abonnement ervoor dat jij nooit op een versleten barrel hoeft te fietsen dan dat fietsen goed worden onderhouden. Je koopt geen fiets maar betaald een abonnement om altijd een goede fiets te hebben. Je betaald dus eigenlijk voor de fiets én de fietsenmaker. Dit zorgt ervoor dat fietsen langer mee gaan en minder fietsen compleet versleten blijven rondslingeren op station of bij mensen thuis. De fiets lijkt juist aan te slaan bij jongeren die minder geld hebben, altijd een goede fiets nodig hebben en eerder zullen besparen op een fietsenmaker als ze een tweedehands fiets hebben. Daarmee is het een duurzaam alternatief én een prettige ervaring voor de gebruiker. Is een swapfiets versleten dan zal swapfiets altijd zoveel mogelijk onderdelen hergebruiken en de rest netjes recyclen.

Mokumono
Mokumono is een Amsterdams fietsenmerk die juist de productie in Nederland wil houden. In hun onderzoek kwamen ze erachter dat vooral het vele laswerk in een traditionele fietsframe ervoor zorgt dat er veel arbeid zit in het maken. Door techniek uit de autoindustrie te gebruiken waarbij het frame wordt gepest uit metalen platen kunnen ze de productie voor het frame terug naar Nederland brengen.

Bekijk de video's ->

Roetz
Roetz is een fietsenmerk dat fietsenframes upcycled. Wanneer een fiets of frame is afgedankt wordt het via de oud-ijzer handel verwerkt en gerecycled. Het metaal wordt omgesmolten tot 'nieuw' metaal voor bijvoorbeeld een nieuw frame. Dit proces kost echter heel veel energie. Roetz knapt daarom oude frames op als nieuw waardoor de frames kunnen worden hergebruikt. Dit is een stuk duurzamer!

Bekijk de video van roetz ->

Wat kan beter?

Daarnaast zijn er natuurlijk helaas nog onderdelen op een fiets die heel moeilijk gerecycled kunnen worden. Bijvoorbeeld afval binnen- en buitenbanden zijn erg kostbaar om duurzaam te verwerken. Wanneer een product bestaat uit meerdere materialen die aan elkaar gemaakt zijn wordt het moeilijk dit te recyclen, denk bijvoorbeeld aan een trapper. De trapper bestaat uit een stuk metaal voor het draaimechanisme en verbinding met de fiets, plastic voor het voetplateau en andere typen plastic voor de reflector. Jullie gaan binnen de opdracht voor The Bin kijken naar Remanufacture uit de R-ladder. Hoe kan je een versleten product een tweede leven geven in of als een ander product.

Gisteren zijn jullie meer te weten gekomen over de circulaire economie. Vandaag komen jullie meer te weten over de circulaire economie in je eigen vakgebied. Daarvoor vind je in deze guide twee opdrachten: jullie gaan een quiz maken en jullie gaan op circulaire safari.