Voorwoord

Circulariteit staat sinds enkele jaren steeds prominenter op de agenda van de bouw- en installatiesector. Bedrijven experimenteren in toenemende mate met het terugwinnen van eerder gebruikte grondstoffen, efficiëntere ontwerpen, levensduurverlenging en een scala aan andere interventies om deze transitie op gang te brengen. In het kader van het rijksbrede programma Circulaire Economie zou dit in 2030 moeten leiden tot een halvering van het gebruik van primaire abiotische grondstoffen.

Tegelijkertijd staat de sector voor tal van andere uitdagingen, zoals de bouwopgave, de energietransitie, gezondheid en digitalisering. De doelstelling om grondstoffengebruik te halveren geeft spanning met deze opgaven, waar juist veel (kritische) grondstoffen voor nodig zijn, zoals recentelijk werd gesignaleerd door het Planbureau voor de Leefomgeving.[i] Om deze spanning op te lossen moeten innovaties die een uitweg bieden optimaal worden ingebed in het bouwproces.

Met het Circular Skills programma wil de coöperatie Leren voor Morgen een bijdrage leveren aan het versnellen van de transitie naar een circulaire sector door (toekomstige) vakmensen te voorzien van de benodigde vaardigheden om circulaire innovaties toe te passen - zowel nieuwe technologie als sociale of economische innovaties.

In samenwerking met ISSO, Kennisinstituut voor bouw- en installatietechniek, werkt Leren voor Morgen aan een trendanalyse om huidige en opkomende circulaire innovaties in de bouw- en installatiesector in kaart te brengen. Deze analyse bestaat uit een verkennend onderzoek en een marktconsultatie waarbij bedrijven met elkaar in gesprek gaan over de toekomst van werk en de benodigde vaardigheden in hun sector.

In dit rapport presenteert Leren voor Morgen de bevindingen van het verkennend onderzoek naar circulaire innovatietrends in de bouw- en installatiesector en geven we een doorkijk naar de benodigde vaardigheden voor al werkende en toekomstige arbeidskrachten om optimaal gebruik te maken van deze innovaties.

Op basis van deze bevindingen voert Leren voor Morgen in 2020 een marktconsultatie uit om de voortgang van de transitie naar een circulaire sector te toetsen, de behoefte vanuit de arbeidsmarkt vast te stellen en de benodigde vaardigheden in kaart te brengen.

Graag willen we de deelnemers aan het verkennend onderzoek bedanken voor het toetsen en aanscherpen van de resultaten.

[i] Maikel Kishna e.a., "Doelstelling circulaire economie 2030: Operationalisering, concretisering en reflectie" (Den Haag: PBL, 2019), https://www.pbl.nl/publicaties/doelstelling-circulaire-economie-2030.